Choroby współistniejące stanowią poważny problem u pacjentów z niewydolnością serca (HF). Zgodnie z definicją za wielochorobowość (multimorbidity) uważa się współwystępowanie co najmniej dwóch chorób przewlekłych u danej osoby. U pacjentów z HF w sytuacji stwierdzenia chorób współistniejących ryzyko dekompensacji, częstszego korzystania z systemu opieki zdrowotnej, ryzyko wystąpienia groźnych powikłań lub nawet zgonu jest wyższe.
Uważa się, że jedynie nieduży odsetek hospitalizacji w tej grupie chorych jest związany bezpośrednio z NS, a w ponad połowie przypadków hospitalizacje wynikają z przyczyn nie związanych układem sercowo-naczyniowym. Obecnie niewiele jest danych dotyczących epidemiologii różnych chorób współistniejących, zwłaszcza z uwzględnieniem różnych postaci HF (niewydolność serca z zachowaną frakcją wyrzucania – HFpEF i z dysfunkcją skurczową- HFrEF), a także w zależności od płci chorych.
W American Journal of Medicine opublikowano wyniki badania, którego celem było określenie częstości występowania chorób przewlekłych u osób z różnymi postaciami HF, zarówno u kobiet jak i u mężczyzn. Badaniem objęto grupę 1382 osób, mieszkańców stanu Minnesota, u których po raz pierwszy rozpoznano HF w latach 2000-2010. Średni wiek w momencie rozpoznania NS wynosił 75,3 lat, a mężczyźni stanowili 46%. Ocenie poddano występowanie 16 chorób przewlekłych, a informacje uzyskiwano na podstawie klasyfikacji ICD-9 CM (International Classification of Diseases-9th Revision, Clinical Modification) z dokumentacji ambulatoryjnej lub szpitalnej.
Liczba chorób współistniejących wynosiła od 0 do 12, przy czym u zdecydowanej większości chorych (86%) stwierdzono występowanie co najmniej 2 chorób, a u 42% 5 chorób przewlekłych. Najczęściej stwierdzano nadciśnienie tętnicze, hiperlipidemię oraz zaburzenia rytmu serca, które zarejestrowano u ponad 50% osób. Kobiety i mężczyźni charakteryzowali się porównywalną liczbą chorób przewlekłych. Natomiast większą ich liczbę stwierdzano w grupie HFpEF w porównaniu z grupą HFrEF (4,5 vs 3,7).
Po uwzględnieniu wpływu wieku u mężczyzn z HFpEF częściej niż w HFrEF występowało nadciśnienie, natomiast u kobiet z HFpEF nadciśnienie, zaburzenia rytmu serca, przewlekła obturacyjna choroba płuc i astma oraz depresja. Dodatkowo autorzy zwracają uwagę na fakt, że niektóre z zespołów neurologicznych lub psychologicznych stwierdzano częściej niż się spodziewano na podstawie danych szacunkowych.
Podsumowując wyniki pracy autorzy podkreślają, że wielochorobowość jest często spotykana w HF i istnieją istotne różnice w zależności od postaci HF oraz od płci pacjentów, co należy uwzględniać planując opiekę nad tą grupą chorych, ponieważ w istotnym stopniu determinuje to dalsze postępowanie i rokowanie.
Opracowane na podstawie: Internet / Sierpień 2014
Tomasz Rywik
A.M. Chamberlain i wsp. . Multimorbidity in heart failure: a community perspective, LINK: Am J Med 2014 online
