W ciągu ostatnich dekad rozpowszechniło się przekonanie, że ilość cholesterolu o wysokiej gęstości (ang. high-density lipoprotein cholesterol, HDL) w istotny sposób wpływa na rozwój schorzeń układu sercowo-naczyniowego. Przykładowo, wzrost stężenia HDL o 1 mg/dl wiązał się z względnym zmniejszeniem śmiertelności o podłożu sercowo-naczyniowym o 3-4%. Jednakże, w nowszych badaniach brakuje jednoznacznych dowodów na skuteczność odpowiednio wysokiego poziomu HDL jako czynnika zapobiegającego chorobom układu krążenia. Minimalizuje się jego znaczenie kosztem innych czynników – palenia, otyłości, czy zbyt małej aktywności fizycznej. Jakie zatem jest znaczenie HDL jako czynnika ryzyka sercowo-naczyniowego?
Kanadyjscy naukowcy przeprowadzili analizę danych 631 762 osób w wieku 40-105 lat, bez wcześniej rozpoznanych chorób układu krążenia. Informacje pochodziły z bazy CANHEART (ang. Cardiovascular Health in Ambulatory Care Research Team). Średnie stężenie HDL wynosiło 55.2 mg/dl, ponad połowę badanych stanowiły kobiety.
W ciągu niemal 5 lat trwania badania doszło do 17 952 przypadków śmierci, z czego 4 658 osób zmarło na skutek chorób układu krążenia. Osoby z niskim stężeniem HDL z reguły miały gorszy status finansowy, prowadziły także mniej zdrowy tryb życia. Niski poziom „dobrego cholesterolu” był ponadto związany z częstszym występowaniem czynników ryzyka i chorób współistniejących (wyższe BMI, nadciśnienie, cukrzyca, dyslipidemia, choroby płuc).
W grupie mężczyzn z niskim poziomem HDL (≤30 mg/dl) zaobserwowano wyższą śmiertelność sercowo-naczyniową, nowotworową oraz z innych przyczyn. W grupie kobiet z obniżonym HDL poniżej wartości 30 mg/dl wyniki były podobne. Co ciekawe, u osób z podwyższonym HDL powyżej 70 mg/dl w przypadku mężczyzn i 90 mg/dl u kobiet, istniało zwiększone ryzyko śmiertelności z przyczyn innych niż schorzenia układu krążenia.
Według badaczy, istnieje skomplikowany związek między poziomem HDL a innymi czynnikami, jak styl życia, choroby współistniejące czy zmiany demograficzne. Samo HDL nie stanowi bezpośredniego czynnika ryzyka, jest raczej ogólnym wyznacznikiem złego stanu zdrowia.
Nie ma także pewności co do przyczyn zwiększonej śmiertelności niezwiązanej z chorobami układu krążenia bądź nowotworami przy jednocześnie znacznie zwiększonym poziomie HDL. Badacze sugerują, że może być to związane ze zwiększonym poziomem spożycia alkoholu.
Źródło: www.sciencedirect.com
