Każdego dnia stykamy się z wyzwaniami związanymi z chorobami – osobiście, zawodowo czy wspierając bliskich. Światowy Dzień Chorego to okazja, by przypomnieć, jak ważne są profilaktyka, edukacja i troska o zdrowie.
Światowy Dzień Chorego, obchodzony corocznie 11 lutego, to czas refleksji nad losem osób zmagających się z chorobami i ich potrzebami. Ten szczególny dzień skłania nas także do podjęcia działań w zakresie profilaktyki zdrowotnej, zwłaszcza w obszarze chorób układu krążenia, które są główną przyczyn przedwczesnych zgonów w Polsce i na świecie. W 2021 roku spowodowały one około 34,8% zgonów (160 000 rocznie) w naszym kraju, co stanowi wyższy wynik niż średnia unijna wynosząca 31,4% i plasuje Polskę wysoko w porównaniu do innych krajów europejskich.[1] Dodatkowo, wskaźnik DALY (utrata lat życia w pełnym zdrowiu w wyniku chorób) wskazuje, że największe obciążenie chorobowe w Polsce dotyczy właśnie układu krążenia.[2]
Choroby serca i naczyń, takie jak nadciśnienie tętnicze, miażdżyca czy niewydolność serca, często rozwijają się w wyniku zaniedbań związanych z codziennym stylem życia. Czynniki ryzyka obejmują m.in. niezdrową dietę bogatą w żywność przetworzoną i tłuszcze trans, brak aktywności fizycznej, stres, palenie papierosów oraz nadużywanie alkoholu. Tymczasem prowadzenie zdrowego trybu życia i regularne badania profilaktyczne mogą znacząco zmniejszyć ryzyko zachorowania.
Dlaczego warto zadbać o serce?
Regularne badania kontrolne, takie jak: pomiar ciśnienia tętniczego, określenie poziomu cholesterolu i trójglicerydów i oznaczenie poziomu cukru we krwi mogą wykryć choroby układu krążenia już we wczesnym etapie. Wczesna diagnoza to klucz do skutecznego leczenia – powtarzamy to jak mantrę, ale faktycznie wczesne wykrycie pozwala wdrożyć odpowiednie leczenie oraz zmiany w stylu życia, chroniąc nas przed postępem choroby i jej wszystkim przykrymi konsekwencjami.
Statystyki są jednoznaczne:
- U osób z wysokim ciśnieniem tętniczym ryzyko udaru mózgu rośnie czterokrotnie, a zawału serca – dwukrotnie[3]
- Szacuje się, że w Polsce co trzeci dorosły ma nadciśnienie tętnicze, a wiele z tych osób nie jest świadomych swojego stanu zdrowia[4]
- Zaledwie 30% Polaków regularnie wykonuje badania profilaktyczne związane z układem krążenia, choć aż 80% przypadków przedwczesnych zgonów z powodu chorób serca i naczyń można by uniknąć dzięki zmianom stylu życia i odpowiedniej profilaktyce.[5]
Jak dbać o zdrowie serca?
W Światowy Dzień Chorego warto przypomnieć, że dbanie o zdrowie to codzienny wysiłek, który przynosi długofalowe efekty. Czy to trudne? Oceń to sam/a! Postaw na:
- Zbilansowaną dietę: ogranicz spożycie tłuszczów nasyconych, cukru i soli. Wybieraj warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste oraz ryby.
- Aktywność fizyczną: praktyku co najmniej 30 minut umiarkowanego ruchu dziennie, np. spacer, jazda na rowerze czy pływanie.
- Regularny sen i redukcję stresu: brak odpowiedniej regeneracji wpływa negatywnie na układ krążenia. Dbaj o jakość i długość swojego snu.
- Unikanie używek: rzucenie palenia i ograniczenie alkoholu znacznie zmniejszają ryzyko chorób sercowo-naczyniowych – to brzmi banalnie, ale to właśnie one odpowiadają za znaczną część zgonów w Europie.
Nie czekaj na pierwsze objawy. Choroby układu krążenia rozwijają się przez lata i często dają o sobie znać dopiero wtedy, gdy jest za późno. W Światowy Dzień Chorego zachęcamy wszystkich do podjęcia działań prozdrowotnych – dla siebie i swoich bliskich. Profilaktyka może uratować życie.
[1] www.termedia.pl
[2] www.aotm.gov.pl
[3] World Health Organization. “Cardiovascular diseases: Key facts”. 2021.
[4] ezdrowie.gov.pl
[5] ptkardio.pl/swiatowy_dzien_serca oraz Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny. “Sytuacja zdrowotna ludności Polski 2022”: www.pzh.gov.pl
