W kilku badaniach wykazano, że niskie poziomy witaminy D wiążą się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia choroby serca, udaru mózgowego, nadciśnienia tętniczego oraz cukrzycy. Odwrotną zależność pomiędzy poziomami 25-hydroksywitaminy D a incydentami sercowo-naczyniowymi obserwowano we Framingham Offspring Study oraz Health Professionals Follow-up Study. Ponadto w badaniach ekologicznych odnotowano wyższą śmiertelność sercowo-naczyniową w zimie oraz w gorzej nasłonecznionych regionach świata.
Mimo to amerykański Institute of Medicine (IOM) stwierdził, że dowody na prewencyjne działanie witaminy D w chorobach układu sercowo-naczyniowego są niejednoznaczne i nie pozwalają wyciągnąć wniosków co do związku przyczynowo-skutkowego. IOM przypomina, że na poziom 25-hydroksywitaminy D wpływa między innymi otyłość, ekspozycja na światło słoneczne, aktywność fizyczna oraz stan odżywienia. IOM odnotował, że zależność pomiędzy poziomami 25-hydroksywitaminy D a incydentami sercowo-naczyniowymi miała charakter nieliniowy i osiągnęła plateau przy poziomach pomiędzy 20 a 30 ng/mL, przy nawet nieco rosnącym ryzyku przy wyższych poziomach 25-hydroksywitaminy D.
Co więcej, w Third National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES III) nie stwierdzono istotnej zależności pomiędzy poziomami witaminy 25-hydroksywitaminy D a ryzykiem sercowo-naczyniowym (choć w najniższym kwartylu obserwowano 26% wzrost śmiertelności całkowitej). Analiza NHANES III sugerowała zależność w kształcie litery U pomiędzy poziomami 25-hydroksywitaminy D a śmiertelnością całkowitą (wzrost śmiertelności przy niskich i wysokich poziomach witaminy (poniżej 20 ng/mL i powyżej 50 ng/mL).
W zebranych wynikach 3 randomizowanych prób klinicznych porównujących stosowanie połączenia wapnia z witaminą D vs placebo (w tym Women’s Health Initiative), relatywne ryzyko sercowo-naczyniowe wyniosło 1.04 (95% CI, 0.92-1.18). A zatem, jako konkludują w podsumowaniu autorzy IOM Committee, dowody na skuteczność witaminy D w prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego są niejednoznaczne i niewystarczające, aby uznać związek za przyczynowo-skutkowy. Odpowiedź w przeciągu 5-6 lat przyniosą trwające prospektywne badania nad suplementacją witaminy D w prewencji sercowo-naczyniowej.
Opracowane na podstawie: JAMA / 20 czerwca 2011
Magdalena Lipczyńska
Sue A. Shapses i JoAnn E. Manson. Vitamin D and Prevention of Cardiovascular Disease and Diabetes, LINK: JAMA 305;24:2565
