Powszechnie wiadomo, że pacjenci różnią się znacznie reakcjami psychologicznymi na poważne choroby, takie jak np. choroba wieńcowa. Stosunkowo dużo uwagi poświęcono depresji wykazując jej istotne znaczenie rokownicze. Niewiele badań poświęcono natomiast rokowniczemu znaczeniu nadziei na wyzdrowienie – uczucia związanego z depresją ale koncepcyjnie odmiennego.
W pracy przedstawionej na łamach Artchives of Internal Medicine John C. Barefoot i wsp. ocenili taką zależność w grupie poddanych koronarografii pacjentów z chorobą wieńcową. Nadzieje na wyzdrowienie oceniano za pomocą pytań odnoszących się w sposób swoisty do choroby serca na którą cierpi pacjent i jego oczekiwań co do wyzdrowienia.
Do badania włączono 2818 chorych. W trakcie sięgającej 15 lat obserwacji odnotowano łącznie 1637 zgonów, w tym 885 zgonów sercowo-naczyniowych. Po skorygowaniu wyjściowych czynników zakłócających, w tym objawów depresyjnych, różnice w nadziei na wyzdrowienie (pomiędzy kwartylami populacji) związane były z istotnymi różnicami rokowania. W grupie (kwartylu) z najwyższymi nadziejami na wyzdrowienie śmiertelność 10-letnia wyniosła 28.8 zgonów w przeliczeniu na 100 chorych a w grupie (kwartylu) najniższymi nadziejami 56.9 zgonów na 100 chorych. Iloraz hazardu dla różnicy w oczekiwaniach na wyzdrowienie (różnica między kwartylami) wyniósł 0.76 (95% CI, 0.71-0.82) dla śmiertelności całkowitej oraz 0.76 (95% CI, 0.69-0.83) dla śmiertelności sercowo-naczyniowej. Podobne zależności wykazano dla mierzonego w rocznej obserwacji stanu funkcjonalnego chorych (P<0.001).
Nadzieja na wyzdrowienie jest zatem ważnym czynnikiem rokowniczym. Nie wiadomo jednak, czy zasadne są próby czynnego wpływania na nadzieje chorych i czy wynikająca z działań lekarskich poprawa oczekiwań co do własnego stanu zdrowia poprawi również rokowanie.
Opracowane na podstawie: Archives of Internal Medicine / 23 maja 2011
Magdalena Lipczyńska
John C. Barefoot i wsp. Recovery Expectations and Long-term Prognosis of Patients With Coronary Heart Disease, LINK: Arch Intern Med 2011;171:929
