Wyniki opublikowanych dotychczas badań wskazują na związek pomiędzy podwyższoną spoczynkową częstością rytmu serca a śmiertelnością w populacji ogólnej oraz u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca. Obserwacja ta odnosi się również do chorych z niewydolnością serca (NS), choć większość przeprowadzonych w tym zakresie badań dotyczyła pacjentów z przewlekłą postacią choroby.
Wartość prognostyczna częstości rytmu serca w zaostrzeniu NS nie została dotychczas dobrze określona. Nie przeprowadzono również w dużej grupie chorych z NS analizy, która oceniałaby różnicę zależności pomiędzy częstością rytmu serca a śmiertelnością u pacjentów z rytmem zatokowym (ang. sinus rhythm, SR) i migotaniem przedsionków (ang. atrial fibrillation, AF), arytmią często współistniejącą w grupie chorych z ostrą NS.
Bui i wsp. przeanalizowali 145 221 hospitalizacji z powodu NS w 295 szpitalach biorących udział w programie GWTG-HF (American Heart Association’s Get With The Guidelines-HF) w okresie od stycznia 2005 roku do września 2011 roku. Analizowano związek pomiędzy częstością rytmu serca przy przyjęciu a wynikami leczenia szpitalnego ogółem i w podziale ze względu na rytm (zatokowy vs migotanie przedsionków). Chorzy z wyższą częstością rytmu serca byli młodsi i cechowali się mniejszą ilością chorób współistniejących.
Korelację pomiędzy śmiertelnością wewnątrzszpitalną a częstością rytmu serca w badaniu opisuje krzywa J, z najniższą śmiertelnością u pacjentów z częstością rytmu serca w zakresie 70-75/min. Zaobserwowano różnicę pomiędzy grupą chorych z SR a grupą chorych z AF – w przypadku częstości rytmu serca powyżej 100/min. w obrębie migotania przedsionków analizowana krzywa wchodzi w fazę plateau, natomiast dla chorych z SR nadal rośnie.
Wyższa częstość rytmu serca była niezależnym czynnikiem związanym ze wzrostem śmiertelności zarówno dla chorych z SR (iloraz szans 1,21; 95% przedział ufności [CI] 1,15-1,28 dla wzrostu o 10 uderzeń/min. w zakresie 70-105/min.), jak i dla chorych z AF (iloraz szans 1,20; 95% CI 1,14-1,27). Zbliżone wyniki uzyskano uwzględniając w analizie etiologię niedokrwienną niewydolności serca, występowanie cukrzycy, wielkość frakcji wyrzutowej, wartości ciśnienia tętniczego krwi oraz stosowanie leków beta-adrenolitycznych.
Podsumowując, częstość rytmu serca przy przyjęciu jest niezależnym czynnikiem wpływającym na wyniki kliniczne u pacjentów hospitalizowanych z powodu niewydolności serca. Obserwacja ta dotyczy zarówno chorych z rytmem zatokowym, jak i pacjentów z migotaniem przedsionków. Zdaniem autorów pracy, dalsze badania powinny skupić się na ocenie, czy wczesna redukcja częstości rytmu serca poprawia wyniki kliniczne chorych hospitalizowanych z powodu niewydolności serca.
Opracowane na podstawie: American Heart Journal / Kwiecień 2013
Ewa Kowalik
Anh L. Bui, i wsp.. Admission heart rate and in-hospital outcomes in patients hospitalized for heart failure in sinus rhythm and in atrial fibrillation , LINK: Am Heart J 2013 165 567
