Otyłość stała się już problemem globalnym i przestała ona dotyczyć wyłącznie Amerykanów. Od roku 1980 ilość osób otyłych na świecie uległa podwojeniu. WHO zaleca redukcję spożycia tłuszczów tak aby nie przekraczały 30% przyjmowanych dziennie kalorii. Tymczasem, badania wykazują, że dieta śródziemnomorska, zawierająca duże ilości tłuszczów pochodzenia roślinnego przyczyniła się do obniżki umieralności oraz chorobowości sercowo-naczyniowej i nowotworowej. Obawy wynikające z spożycia tłuszczów prowadzą jednak do sytuacji w której często rekomendowana jest dieta ubogotłuszczowa.
W Lancet Diabetes and Endocrinology przedstawiono wyniki analizy porównawczej tych dwóch diet. Udział w badaniu wzięło 7447 uczestników w wieku 55-80 lat, z cukrzycą lub co najmniej trzema czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego, a mediana obserwacji wynosiła 4,8 roku. Pacjentów zrandomizowano do trzech grup: 1 – dieta śródziemnomorska wzbogacona w oliwę z oliwek, 2 – dieta śródziemnomorska wzbogacona w orzechy oraz 3 – standardowa dieta ubogotłuszczowa jako grupa kontrolna. Badanym nie narzucono żadnych dodatkowych aktywności fizycznych czy ograniczenia kalorii. 90% z nich miało wyjściowo otyłość lub nadwagę.
Spożycie tłuszczów w momencie rozpoczęcia badania wyniosło 40%. W dietach śródziemnomorskich (1 i 2) uległo zwiększeniu do 41,8% i 42.2%, podczas gdy w diecie ubogotłuszczowej spadło do 37,4%. We wszystkich grupach zauważono niewielki spadek masy ciała o 0,88 kg, 0,6kg i 0,4kg kolejno. Redukcja wagi i obwodu talii nie była wysoka, ale gdy porównamy dietę śródziemnomorską w stosunku do grupy ubogotłuszczowej zauważymy, że różnica między nimi jest znacząca na korzyść tej pierwszej.
Należy podkreślić, że nawet tak niewielkie zmiany wagi mają istotny wpływ na stany związane z długotrwałą otyłością tj. cukrzyca czy choroby sercowo-naczyniowe. Podkreśla się zatem, że błędne jest postrzeganie diety tylko w stosunku do jej kaloryczności. Nie należy ignorować więc zróżnicowanego działania fizjologicznego różnych składników pożywienia w które bogata jest dieta śródziemnomorska. Przy diecie ubogotłuszczowej często dochodziło do spożywania większej ilości skrobi i cukrów na rzecz tłuszczów. Należy więc pamiętać, że zawartość tłuszczu w produktach i diecie nie jest odpowiednim kryterium oceny korzyści.