Przyjemność odczuwana przez ludzi podczas jedzenia niezdrowych pokarmów wiąże się z uruchomieniem ośrodków nagrody w mózgu. W wyniku tego, bardzo ciężko jest człowiekowi przerwać jedzenie. W dzisiejszych czasach mamy łatwy dostęp do produktów wyjątkowo bogatych w tłuszcze i o wysokiej kaloryczności. To z kolei sprzyja rozprzestrzenianiu się epidemii otyłości na świecie.
Na łamach pisma „Obesity” pojawiła się ostatnio ciekawa praca. Jej autorzy zdefiniowali część stałych produktów żywnościowych jako „nadmiernie smaczne” (hyper-palatable foods). Co ważne, napoje nie były brane pod uwagę. Fenomen produktów „nadmiernie smacznych” polega na tym, że jest w nich zawarta odpowiednia ilość tłuszczów, soli, cukrów prostych i węglowodanów.
Warto wspomnieć, że definicja „hyper-palatable foods” jest ściślejszą kategorią naukową od powszechnie znanych fast foodów czy innych produktów uważanych za niezdrowe.
Czy istnieją zatem jakieś kryteria, na podstawie których można uznać dany produkt za „nadmiernie smaczny”? Jak dowiadujemy się z publikacji, taki produkt musi zawierać:
- > 25% kalorii z tłuszczu i ponad ≥ 0.30% zawartości soli (np. pizza, bekon, hot dogi)
- > 20% kalorii z tłuszczu i > 20% kalorii z cukrów prostych (np. lody, ciastka)
- > 40% kalorii z węglowodanów i ≥ 0.20% zawartości soli (np. czipsy, krakersy, popcorn).
Przemysł spożywczy doskonale zna przepis na tworzenie produktów o charakterystyce takiej, jak powyższa. Świadczy o tym fakt, że aż 62% produktów zarejestrowanych w bazie danych Departamentu Rolnictwa i Żywności USA (Food and Nutrient Database for Dietary Studies, FNDDS) można by uznać za produkty „nadmiernie smaczne” (biorąc pod uwagę wspomniane kryteria). Co więcej, w przypadku „produktów dietetycznych” odsetek ten wyniósł aż 49%.
Badacze twierdzą, że opracowana przez nich definicja umożliwi rozwój dalszych badań w tym kierunku i pomoże w zrozumieniu mechanizmów związanych z nadmierną konsumpcją. Za praktyczną radę może posłużyć cytat z jednej z książek Michaela Pollana – autora bestsellerowych książek o tematyce żywienia: „Nie jedz niczego, czego Twoja babka nie rozpoznałaby jako jedzenia”.
Opracowano na podstawie: Obesity, listopad 2019.
Fazzino TL i wsp. Hyper-Palatable Foods: Development of a Quantitative Definition and Application to the US Food System Database. Obesity. 2019 Nov;27(11):1761-1768
