Nadciśnienie tętnicze to nadal jeden z najczęściej występujących czynników ryzyka sercowo-naczyniowego, który bez odpowiedniej kontroli może doprowadzić do wielu powikłań, zaczynając od przerostu mięśnia sercowego, zmian naczyniowych, zaburzeń funkcji nerek, aż po zawał serca i udar mózgu. Skutki nadciśnienia mogą być śmiertelne. Z danych Narodowego Funduszu Zdrowia wynika, że w 2018 roku zdiagnozowanych było blisko 10 milionów dorosłych Polaków, u których potwierdzono nadciśnienie. Co jednak warto zaznaczyć: nadciśnienie tętnicze przez wiele lat może nie powodować żadnych objawów, a pierwsze niespecyficzne sygnały ostrzegawcze zazwyczaj są przez chorych lekceważone. Z tego względu przypuszcza się, że ten problem zdrowotny może dotyczyć nawet 12 milionów Polaków. Niepokojące jest to, że liczba chorych stale wzrasta, co wiąże się z rosnącym zjawiskiem nadwagi oraz zbyt małą aktywnością fizyczną wśród ludzi. Oszacowano, że w 2025 roku liczba chorych na nadciśnienie będzie wynosiła ponad 2 mld osób [1].
Mimo dostępnej wiedzy oraz rozwoju medycyny w kierunku farmakoterapii i leków hipotensyjnych, w Polsce skuteczność leczenia nadciśnienia wynosi zaledwie 5–15% [2]. Potwierdzeniem tych danych mogą być dostępne wyniki badania NATPOL z 2002 roku, gdzie zaledwie 26,7% leczonych z powodu nadciśnienia uzyskało normalizację ciśnienia, czyli wartości poniżej 140/90 mm Hg. To świadczy o skuteczności leczenia na poziomie 12%.
Niestety nadciśnienia u znacznej większości pacjentów nie można skutecznie, „raz a dobrze” wyleczyć i odstawić leki obniżające ciśnienie tętnicze. Choroba – aby osiągnąć powodzenie terapii i normalizację ciśnienia tętniczego – wymaga ciągłego leczenia zazwyczaj przez całe życie. To trudne, bo wymaga od pacjenta ciągłego zaangażowania. Jednak, by działać skutecznie, kluczowe jest przestrzeganie zaleceń lekarskich oraz odpowiednia współpraca chorego z personelem medycznym. Ponieważ przyjmowanie kilku tabletek dziennie może być uciążliwe, w praktyce stosuje się często preparaty wieloskładnikowe (tzw. leki złożone), które zawierają kilka potrzebnych substancji w jednej pigułce.
Jak wynika ze Światowego Raportu Zdrowia, pojedynczym najbardziej istotnym modyfikowalnym czynnikiem, który odpowiada za wyniki leczenia w czasie choroby jest współpraca pacjenta z lekarzem (compliance), określane również jako przestrzeganie zaleceń lekarskich (adherence) [3]. Przyczyn braku tej współpracy upatruje się między innymi w czynnikach związanych ze sposobem leczenia. Spośród tych, które źle wpływają na przestrzeganie zaleceń lekarskich, należy wymienić złożony schemat terapii, konieczność stosowania wielu leków hipotensyjnych oraz ich skomplikowanie dawkowanie kilka razy na dobę.
Obserwacje poczynione w ostatnich latach w trakcie dużych badań klinicznych dowodzą, że 80% pacjentów z nadciśnieniem tętniczym do osiągnięcia dobrej kontroli ciśnienia wymaga stosowania co najmniej 2 leków hipotensyjnych. Ich gotowe połączenia w ramach tzw. leków złożonych pozwalają na zmniejszenie liczby tabletek i uproszczenie schematów leczenia, czego wymiernym skutkiem jest poprawa współpracy z pacjentem. Ponadto stosowanie leków w preparatach złożonych zwiększa ich efekt hipotensyjny nawet przy mniejszych dawkach, co minimalizuje działania niepożądane zależne od dawki tych leków, a co za tym idzie, ogranicza ryzyko przerwania terapii przez chorego.
Stosowanie złożonych preparatów hipotensyjnych w codziennej praktyce klinicznej pozwala skutecznie kontrolować ciśnienie tętnicze oraz poprawia współpracę pacjenta z lekarzem.
Bibliografia:
- Gajewska D., Ździeborska M., Harton A., Myszkowska-Ryciak J. Ocena znajomości i przestrzegania zaleceń dietetycznych przez pacjentów z nadciśnieniem tętniczym pierwotnym. Probl.Hig. Epidemiol. 2013; 4: 259.
- Gorczyca-Michta I., Wożakowska-Kapłon B. Leczenie nadciśnienia tętniczego u osób w podeszłym wieku. Folia Cardiol. Exc. 2009; 4: 279–280.
- World Health Organization: Adherence to long-term therapies. Evidence for action. Geneva: World Health Organization 2003. Dostępne na URL://www.who.int/chronic_condition/adherencereport/en/index.html.
